De vuistslag is een heruitgave van de debuutroman van dichter Mark Boog (1970). Boog debuteerde in 2000 met de dichtbundel Alsof er iets gebeurt, waarvoor hij de C. Buddingh’ prijs ontving. Kort daarna, in 2001, verscheen zijn eerste roman De vuistslag, die onlangs opnieuw verscheen bij Uitgeverij Cossee.

De ingrediënten zijn simpel, sober zelfs: een man, een vuistslag en een ziekenhuiskamer. Deze korte roman bestaat uit een lange monoloog van een naamloze man in een ziekenhuisbed. Verward door een vuistslag en koorts filosofeert hij er op los, af en toe in zijn mijmeringen gestoord door verpleegsters of bezoekende familieleden. Al meteen is duidelijk dat deze man niet deugt. Hij is geveld door een vuistslag, maar ook is er op hem geschoten. Het blijft onduidelijk wat er precies gebeurd is: is hij aangevallen of deed hij zichzelf iets aan na het aftuigen van zijn zwangere vriendin? Al moet de lezer natuurlijk wel begrijpen dat hij dat enkel uit louter goedheid deed. Iemand moest toch optreden? En hij was zo goed zich op te offeren. Eigenlijk is hij te goed voor deze wereld.

Al is de hoofdpersoon op alle fronten even onsympathiek en onredelijk, verbaal is hij sterk, op het poëtische af. Hij vindt zichzelf een goed mens en zeer beschaafd.
‘Ik stond, en sta, op goede omgangsvormen. Ik groet beleefd en verdien beleefd gegroet te worden. Wie me bedriegt kan maatregelen verwachten, maar dat lijkt me niet meer dan billijk.
“Dan ben je heel wat bedrogen kennelijk,” zei mijn broer snerend.’

Zijn familie gelooft dus niet in zijn goedheid en vooral zijn zus, de enige die nog enigszins zijn respect geniet, probeert hem dit duidelijk te maken. Maar overtuigen kan ze hem niet. Hij blijft volhouden dat hij zich feitelijk inspant voor de goede zaak. ‘De beschaving en de beleefdheid waren zo hard op de terugweg dat het storend werd. Ter restauratie moest bij tijd en wijle hard worden ingegrepen.’
En dat ingrijpen bestaat in het geval van de hoofdpersoon uit een vuistslag.

Uitschakelen met één klap is zijn favoriete methode. Een techniek die hij door veel oefening heeft geperfectioneerd. ‘Het mooiste is als de neus breekt. Een machtig gevoel, een wonderschoon geluid.’ Zijn vader was jaren geleden zijn eerste slachtoffer en daarmee veranderden de verhoudingen binnen het gezin voorgoed. ‘De vuistslag van een winnaar, van de geboren leider, die af en toe laat zien wie de grootste is…’ Dat hij alleen slachtoffers kiest die hij aankan, maakt hem niet laf. Dat is ‘gewoon een kwestie van gezond verstand.’ Want ‘Wie één keer verliest, heeft altijd verloren. Winnaar is slechts hij die nooit verloor.’

Hij mag dan geweld gebruiken, ontspoord is hij niet. Vindt hij, tenmiste.
‘“Ik heb altijd naar een gelijkmatig, beschaafd leven gestreefd,” ging ik verder. “Men stond me in de weg soms, dan moet je harder optreden.”’

Beter kort en hevig uit de band springen, dan langzaam en langdurig, want ‘dat zou ontsporen zijn, dan kom je misschien nooit meer op het rechte pad.’

De hoofdpersoon beweert zijn leven gebeterd te hebben. Hij tuiniert nu, een overduidelijke verwijzing naar Voltaires Candide. Maar of dat ook werkelijk zo is? In dit boek, met zijn onbetrouwbare verteller is niets wat het lijkt en blijft de waarheid goed verborgen.

Er gebeurt niet veel in De vuistslag, je zou het verhaal misschien zelfs saai kunnen noemen, maar het poëtische karakter en de tekstuele juweeltjes maken van het boek een verrassing en een prettige leeservaring. Zelf geeft de auteur achter in het boek ‘Discussiepunten voor de leesclub’, maar De vuistslag lijkt ook geschikt voor lezen in het voortgezet onderwijs. Een dun boek wordt door leerlingen altijd met enthousiasme ontvangen, maar daarnaast kan het aanleiding geven tot interessante discussies over het nog altijd actuele thema zinloos geweld. Want wat zou de hoofdpersoon zeggen over zinloos en zinvol geweld?