‘Had hij maar in slaap kunnen vallen en dan wakker worden in het besef dat het gewoon een droom was geweest, een boze droom die je het best zo snel mogelijk kon vergeten. Maar hij viel niet in slaap, al begroef hij zijn gezicht nog zo diep in het kussen.’
De dertienjarige Michiel is de hoofdpersoon in Verraad me niet, de elfde roman van Tessa de Loo. Ongewild is Michiel getuige van een gewelddadig misdrijf. Hij vlucht weg, diep geschokt over het buitensporige geweld en vol ongeloof dat zijn broer erbij betrokken is. Die avond komt zijn achttienjarige broer Wolf aan de rand van zijn bed zitten. Met dreigementen en een beroep op broederliefde dwingt hij Michiel te zwijgen over wat hij gezien heeft. Op Michiels vraag of Wolf spijt heeft van zijn gruwelijke daad kijkt deze hem verbaasd aan. ‘Spijt? Dat is weer echt iets voor jou, om aan zoiets te denken…’

Vanaf dat moment verandert Michiels leven in een nachtmerrie. ‘Door het geheim waarmee hij ongevraagd was opgezadeld, was hij verbannen naar een ijsvlakte op een onbekende planeet, waar geen menselijk leven was.’ De lezer zit diep in het hoofd van Michiel en bij vlagen leest het boek als een lange interne monoloog. Er gaat veel om in de puber: zijn gedachten buitelen bijna over elkaar heen. Hij analyseert de veranderingen in het karakter van zijn broer, hij probeert zijn gedachten en gevoelens over zijn onmenselijke dilemma (praten of zwijgen) op een rijtje te zetten en daarnaast dringen zich filosofische vraagstukken aan hem op. Vraagstukken die eigenlijk te groot zijn voor een jongen van dertien. ‘Was het beter een waarheid te kennen die je ongelukkig maakte, dan tevreden te leven in bedrieglijke onwetendheid?’ peinst Michiel. Maar ook de vraag of een toevallige bloedverwantschap een blinde solidariteit veronderstelt, is een vraag die hem intens bezig houdt.

Blijkbaar is Michiel de enige in het gezin die het afglijden van Wolf ziet en erkent. ‘Het laatste jaar was het eigenlijk geweest alsof hij geleidelijk een broer aan het verliezen was, besefte Michiel.’ En met het getuige zijn van zijn broers daad van geweld is dit verlies definitief. De rol van de ouders is dubieus. Wolf komt en gaat wanneer het hem goeddunkt. Controle en werkelijke interesse ontbreken. Zijn ouders hebben geen idee waar hij uithangt, wat hij uitspookt of wat hem bezig houdt. Zijn ze tolerant of onverschillig? Ik neig naar het laatste. Vader maakt zijn optreden aan het eind van het boek deels goed, maar de houding van de moeder is onbegrijpelijk, zeker jegens haar jongste zoon. ‘Van buitenaf was niet te zien dat er een landmijn lag onder het gelukkige gezin. Die mijn was door de oudste zoon gemaakt, maar de ontsteking was in handen van de jongste.’ En Michiel is zich daar pijnlijk van bewust.

Het maken van morele keuzes is een terugkerend thema in het werk van Tessa de Loo. Er moet een moeilijk, bijna onmogelijk besluit genomen worden. En welke beslissing haar hoofdpersoon ook neemt, zijn of haar leven zal hierdoor voorgoed veranderen. Ook het moeten aanvaarden van de consequenties van daden komt vaak terug bij De Loo. In Verraad me niet neemt Wolf geen enkele verantwoordelijkheid voor zijn acties. Hij noemt het in elkaar slaan van een man ‘een geintje’, terwijl Michiel zó onder zijn dilemma lijdt dat de wereld om hem heen geleidelijk zijn kleur verliest. In zijn denkproces over Wolf, leert de jonge Michiel zichzelf kennen. Hij realiseert zich dat hij ‘een grijze muis van dertien is, die het toeliet dat zijn grote broer hem de mond snoerde.’ Zijn gedachten blijven maar rondjes draaien, maar na het lezen van een tekst in zijn biologieboek over chimpansees ontdekt Michiel het bestaan van het geweten. Hij denkt na over het hebben van een besef van goed en kwaad. En hij vraagt zich af waarom dit besef bij Wolf kennelijk niet of nauwelijks is ontwikkeld. Langzaam vallen de puzzelstukjes op hun plaats en Michiel realiseert zich dat hij een beslissing moet nemen. ‘Hoe zou hij zijn broer kunnen verraden zonder hem te verraden?’ En dan komt Michiel eindelijk in actie. Hij zet met een aantal weloverwogen handelingen een reeks gebeurtenissen in gang en kan daarna alleen hopen op een goed einde. Al weet hij dat, wat de uitkomst ook wordt, het einde nooit goed kan zijn. Zijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn.

Verraad me niet is een prachtig boek. Het trekt je mee in de gevoelswereld en verwarrende gedachtestromen van een jongen van dertien. Tessa de Loo schrijft overtuigend, met originele beelden en treffende vergelijkingen die passen bij de belevingswereld van een puber. Er marcheert een colonne ijslolly’s over zijn ruggengraat als hij naar zijn broer kijkt en de wervelende gedachten in zijn hoofd lijken op kwetterende parkietjes. Voor de lezer is Michiel een persoon van vlees en bloed. Je leeft met hem mee, wilt hem helpen bij de moeilijke keuzes die hij moet maken, hem troosten, voor hem doen wat zijn ouders nalaten. De verhaallijn is sterk en de maatschappelijke problemen die aan de orde gesteld worden zijn actueel. En dat maakt deze nieuwe roman van Tessa de Loo herkenbaar voor een breed en zeker ook jeugdig publiek.