De grens,Zofia Nalkowska

Het gebeurt niet vaak dat ik aan een roman begin zonder iets te weten over de auteur, zijn of haar werk of zonder dat ik er al een recensie over heb gelezen of er iets van iemand over heb gehoord. Met De Grens van de Poolse Zofia Nalkowska (1884-1954) was dit wel het geval. Om eerlijk te zijn: ik ben gevallen voor het klassieke uiterlijk van het boek. Gelukkig bleek onder dit klassieke uiterlijk ook een klassieke roman te zitten die mij zeer aangenaam verraste. 
 
De grens is een tragische roman over het leren leven met de keuzes die je maakt en met het feit dat het leven niet altijd loopt zoals je had voorzien of had gehoopt. Zenon Ziembiewicz wil vooral een ander leven dan dat als van zijn vader, een tragische man die tegen wil en dank leeft op een klein landgoed en zich regelmatig vergrijpt aan de dienstmeisjes. Maar door zijn relatie met Justynia, de dochter van zijn vaders kokkin, eindigt ook Zenon als een tragisch figuur die niet van het leven krijgt wat hij had gehoopt. 

Onder druk van zijn verloofde Elizabeth beëindigt Zenon zijn relatie met Justynia.Hij kan zich echter niet losmaken van haar en tijdens zijn huwelijk blijft zij onlosmakelijk verbonden met zijn leven en met dat van Elizabeth. Zenon wil de controle over zijn leven koste wat kost in handen houden en neemt beslissingen om dat te bewerkstelligen. Elizabeth probeert bewonderenswaardig te leven met de relatie van haar man en Justynia op haar geeft hen controle over haar leven in een poging Zenon aan haar te binden. Alle drie raken ze echter steeds meer de controle over hun leven kwijt. Als de politieke carrière van Zenon niet loopt zoals gepland, krijgt het verhaal een dramatische afloop.

De kracht van De grens ligt in de pijnlijke herkenning van de menselijkheid van Zenon, Elisabeth en Justynia en in de subtiel opgebouwde spanning. Analytisch en met een groot psychologisch inzicht schets Zofia Nalkowska karakters die de schijn ophouden, voor zichzelf of voor de maatschappij en die allen teleurgesteld worden door het leven.

De grens
Zofia Nalkowska
Vrt. door Esselien ’ t Hart
Van Gennep, 2006

Anne-Marie van der Poel

Recent

16 maart 2023

Diepzinnigheid in weerbarstige verhalen

Over 'Kilometer 101' van Maxim Osipov
14 maart 2023

Gümüşay wil geen intellectuele poetsvrouw meer zijn

Over 'Spreken en zijn ' van Kübra Gümüşay
13 maart 2023

Grappen maken behoort tot de essentie van de Egyptische cultuur

Over 'Bier in de snookerclub' van Waguih Ghali