Zeeblauwe badeendjes van onverwoestbaar plastic, met al even onverwoestbare glimlachjes, omringen de nieuwe roman van Rascha Peper. Niet alleen als aandachtstrekker in de boekhandel: Wie scheep gaat begint en eindigt met de diepzinnige overpeinzingen van zo’n badeendje. Dit wijsgerige kinderspeelgoed komt misschien wat al te gemaakt over, maar speelt desalniettemin een niet te verwaarlozen rol in Pepers sublieme vertelling.
Wie scheep gaat verhaalt over de verlangens, angsten en herinneringen van een oude Haagse kleermaker, een Lolita-achtig pubermeisje, een vereenzaamde oceanograaf in New York en een stoere duiker. Hun levens zijn verbonden door het verlies van een jonge vrouw die, scheep gegaan op weg naar een nieuw leven, met schip en al is verdronken voor de kust van Marokko.
Op trefzekere wijze, bijna als een modern naturalist, schetst Peper de karakters van deze personages. De jonge, maar vroegrijpe Emma overtuigt in haar ontwapende kalverliefde voor de veel oudere Robin. Zijn plan om het lichaam van zijn vroegere geliefde op te duiken vormt de voortstuwende kracht in Pepers karakterschetsen en leidt tot een teleurstellende anti-climax. Althans, voor Robin, want de oplettende lezer weet inmiddels meer dan de personages. In de beklemmende diepzeeduik naar het wrak komen alle verhaallijnen samen in een ontknoping die, meer nog dan een sluitend einde, een nieuw begin betekent. Ook dan nog dobberen de blauwe badeendjes vrolijk tussen de laatste regels van de roman.
Rascha Peper is een verhalenvertelster. Haar stijl is direct, zonder veel tierelantijnen, maar heeft daardoor des te meer vertelkracht. De helderheid van de bondige zinnen noopt tot een gestaag doorlezen ? wat ook wel nodig is, gezien de omvang van de roman. Het is bewonderenswaardig hoe Peper al die tijd de aandacht weet vast te houden. Ze past hierbij een aloude truc toe: de lezer wordt in kleine porties bediend. Opvallend is dat de laatste lege plekken in de legpuzzel niet worden opgevuld door de ontknoping, maar met losse stukjes die op onopvallende wijze her en der zijn verspreid. Het laatste stukje ligt in de glibberige handen van een keurige heer met een afwijking, wiens aanwezigheid in het verhaal tot dan toe een raadsel was. Als je niet oppast, ontglipt dit stukje je, zo weinig opvallend is het tussen schijnbaar belangrijke gebeurtenissen verweven.
Deze bijna-afwezigheid bevindt zich niet alleen op structureel niveau: Alle gedachten en handelingen in Wie scheep gaat richten zich op de vrouw die schittert door afwezigheid. Toch wordt haar verhaal verteld; haar lot is weerspiegeld in dat van het blauwe, onverwoestbare badeendje, dat door mensenhanden uit de woelige baren wordt gered en zijn bestemming heeft gevonden. Zo hebben ook de gedachten van dit filosofische badspeeltje een plek in Pepers prachtige vertelling gekregen.
