Over het leven van Simon Heere Heeresma weten wij eigenlijk weinig. De schrijver zelf hult zich het liefst in nevelen. Toch weten we dat zijn grootvader van vaderszijde kapitein van een zeeklipper was en grootvader van moederszijde reder en dat Heere op 9 maart 1932 als zoon van Heere Heeresma en Hendrika van der Zwan in het huis aan de Speerstraat 5 in Amsterdam-Zuid in een zeer christelijk gezin werd geboren.
Zijn vader, die overleed toen Heere 12 jaar was, stond bekend als een eigenzinnig theoloog en godsdienstleraar met een eigen tijdschrift (De Flambouw, 1932-1941). In het gezin worden nog twee zonen geboren, te weten Marcus (1936) en Faber (1939), die beide als schrijver respectievelijk schrijver en etser bekend werden.
Heere ging enige jaren naar de HBS en had daarna aan een groot aantal baantjes zoals leerling-typograaf bij De Bussy (Amsterdam), ‘duizendpoot’ in een kruideniersbedrijf, loopjongen bij de N.V. Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek (Amsterdam), vertegenwoordiger bij E.G. Bouwer’s Handelsvereeniging (Amsterdam), verkoper bij Meijer’s lederwaren, leder en fournituren (Amsterdam). Hij werd afgekeurd voor militaire dienst wegens algehele psychische instabiliteit. Zijn kijk op de wereld botst met de opvattingen van de meeste mensen om hem heen. Nadat zijn oom, die voogd over hem is, overlijdt wordt hij anderhalf jaar in een internaat in Wapenveld (bij Zwolle) geplaatst. Op 21-jarige leeftijd stapt hij als zelfstandig jongeman de maatschappij in.
In 1954 debuteert Heere met de dichtbundel Kinderkamer. Hij woont en werkt dan afwisselend in Amsterdam en Den Haag. Dochter Marijne wordt in 1957 geboren maar over haar en haar moeder ontbreken nadere gegevens.
Als copywriter is Heere uiteindelijk wel succesvol maar dit valt voor hem niet te combineren met zijn werk als auteur.
Heere is inmiddels freelancer als in december 1961 zoon Heere jr. wordt geboren uit zijn huwelijk met Louise Cornets de Groot. Hij zet in 1963 definitief een punt achter zijn werknemersbestaan en begint voor zichzelf als literair auteur. In die tijd zweert hij de alcohol af, naar eigen zeggen omdat hij van nature een alcoholist is en vele malen ter ontnuchtering ingesloten is geweest en zelfs een ontwenningskliniek heeft bezocht.
Naast zijn werk als recensent voor Elsevier begint Heere met het schrijven van verhalen en romans zoals Bevind van zaken en Een dagje naar het strand, welke beide verschijnen in 1962. Om verder in zijn onderhoud te kunnen voorzien schrijft hij diverse zogenaamde realistische romans en pornoverhalen, die hij zelf genrepersiflages noemt. Hij gebruikt daarvoor de pseudoniemen Johannes de Back, Ben Bulla, Rochus Brandera en Horst Liederer. Vanaf 1982 zijn deze boeken opnieuw uitgegeven onder zijn echte naam.
Als eenling treedt Heere in 1969 toe tot de redactie van het literair magazine Soma, als man van de ‘Akties en Attrakties’, een literaire functie die zijn bedoelingen in de wereld van het boek pregnant weergeeft: ‘weg met de Wichtigmacherei’. Zijn naam onder het Manifest voor de jaren zeventig (1970) is logisch. Ook daar was het doel brede lagen van de bevolking met literatuur te bereiken.
Heere haalde zijn zoon van school uit protest tegen het onderwijsklimaat en was actief als bewoner van het juist uit de grond gestampte Bijlmermeer. In de jaren zeventig was Heere initiator dan wel zeer betrokken bij acties op het gebied van schrijversbelangen. Hij was gastredacteur van Propria Cures en had een column in de Haagse Post. Naast het schrijven start Heere een winkel in wasmachines e.d. in Enschede. In korte tijd heeft hij een viertal zaken, die hij echter in 1977 van de hand doet. In 1973 verhuist hij naar Les Combes Basses in de Franse Ardèche. Hij bleef ondertussen ook publiceren en de redacties van de schrijvende media bestoken met ingezonden brieven, waaruit zijn betrokkenheid bij het maatschappelijk leven blijkt.
Vanaf 1979 komen opvallend veel verzamelde publicaties uit: verhalen, poëzie, spy-specials en interviews. In de pers verschijnen berichten over de zakenman Heeresma met een keten van wasserettes onder de naam Monsieur Laundry tussen Cap d’Agde en Menton aan de Franse Rivièra en een peepshow in Parijs.
Heeresma ondermijnt in zijn werk de zekerheden van de mensen en relativeert de problemen zodat hij de lezer dwingt een eigen nieuwe keuze te bepalen. Vooral de burgermansmoraal wordt te kijk gezet. Hij doet dit vaak in een plechtige, ouderwetse stijl met gebruikmaking van uitdrukkingen in de spreektaal en een bepaalde overdrijving (hyperbool) om de zekerheden van de brave burgers te ondermijnen. Dit heeft een ironisch effect. Hij wil zijn lezers een spiegel voorhouden.
Van 1993 tot 2003 verzorgde Heere wekelijks op de vrijdagavonden de weeksluiting van het radioprogramma De avonden van de VPRO. Hij las tijdens deze uitzendingen voor uit eigen werk.
Bronnen
– Kritisch Literatuur Lexikon (1984)
– J. van Bergen/H.A. Poolland, Literama modern, Walva-boek, Apeldoorn (z.j.)
– Kees Jägers, ‘Heere Heeresma stapte drie jaar rond met plastic zakjes om lekkende schoenen’, Het Binnenhof (1983)
– Henk Reurslag, De wereld van Heere Heeresma, De Prom, Baarn (1990)
Bibliografie:
1954 Kinderkamer, verzen
1962 Bevind van Zaken, acht novellen
1962 Een dagje naar het strand, roman
1963 De vis, een allegorie
1965 Juweeltjes van waterverf, verhaal
1967 De verloedering van de Swieps, filmscenario
1968 Geef die mok eens door, Jet!, verhaal
1968 Werk van Heere Heeresma, een aardigheidje
1969 Teneinde in Dublin, een dodelijke achtervolging
1969 Hip hip hip voor de antikrist
1972 Han de Wit gaat in ontwikkelingshulp of over het leven, streven en sneven van een gewone hollandse jongen, zedenschets
1973 Zwaamoedige verhalen voor bij de centrale verwarming, verhalen
1973 Hallo hallo…bent U daar, Plotsky? Een spy-special
1974 Vader vertelt
1974 Deze verzen en gedichten die poezie ook, verzamelde lyriek
1974 De sterke verhalen, verhalen
1975 Mijmeringen naast mijn naaimachine. Over leed in het algemeen en de wat rijpere vrouw in het bijzonder, verhalen
1975 Een aanranding in het Vondelpark, verhaal
1976 Waar het fruit valt, valt het nergens, verhalen
1977 Enige portretten van een mopperkont, verhalen
1978 Heeresma Helemaal, alle verhalen
1979 Eens en nooit weer…, verzamelde gedichten
1982 Beuk en degel, verhalen
1982 Een hete ijssalon en andere écht erotische verhalen, verhalen
1982 Een vete met Fernand Auwera, verhalen
1983 Femine, verhalen
1983 Autobiografisch I, verhalen
1983 Autobiografisch II, verhalen
1983 Met de voet, angels en klemmen, verhalen
1984 Gelukkige paren, verhalen
1984 Hoge noot, verhalen
1985 Kleppen en ventielen, verhalen
1986 Spreekt met Winter en ’t komt in orde, verhalen
1987 Geschoren schaamte, verhaal
1989 Eén robuste buste, verhaal
1989 Zingend langs de straten, verhalen
1990 Juichend langs de einder, verhaal
1991 Zingend langs de deuren, verhalen
1992 Damesverband, zijn mooiste vrouwenverhalen
1992 Beuken en Eikels, zijn mooiste mannenverhalen
1992 Dronken deuren: uit een verzopen verleden, dagboek en foto’s
1996 Sprookjes voor het sterven gaan
1996 Zacht gelag: spaekersproza
1997 Helemaal Heeresma, verzamelde romans
