Klassiekers van onder het stof
‘Hoe is de beste stijl? Hij moet citeerbaar zijn.’ (Ilja Leonard Pfeijffer)
Als er al iets opviel in het literaire jaar 2017, is het wel dat het stof van heel wat vergeten klassiekers werd geblazen om ze na jaren in het Nederlands te vertalen.
Het was in de trein. Januari 2017, Utrecht – Den Bosch, denk ik. ‘Zien, herinneren, begrijpen. Alles hangt af van de plaats waar je staat.’ In mijn jaszak zocht ik naar een potlood om die woorden aan te strepen.
De revolutie van de Tachtigers is de ondertitel van dit boek over een groep vrienden: dichters, schrijvers en schilders die zich rond 1880 sterk afzetten tegen de gezapige, clichématige werken van hun voorgangers.
Voor hartstochtelijke lezers is het raadzaam eens in de zoveel tijd een boek van Ian McEwan ter hand te nemen. Om weer even te proeven van de weergaloze verbeeldingskracht van een topschrijver, een auteur die inmiddels thuishoort in de hoogste regionen van de wereldliteratuur.
Dit boek heb ik voor LN gerecenseerd (6/11) en het als een pareltje betiteld. Terecht heeft het vele prijzen gekregen; het is niet alleen mooi geschreven, bladzij na bladzij, zonder enige terugval.
Wanneer ik mijn jaar in boeken bekijk, ontkom ik niet aan verbazing over een vreemd soort veelvormigheid. Ik zou als ik boekhandelaar was op basis van dit lijstje niet makkelijk een suggestie durven geven van wat ik nu eens zou moeten lezen.
Wie het afgelopen jaar verstandig heeft doorgebracht, heeft dat grotendeels al lezende gedaan. Er is veel verschenen dat de moeite waard is, zoals de sterke essaybundels van Miriam Rasch en Thomas Heerma van Voss, de geslaagde prozadebuten van Gerda Blees en Marijn Sikken, en de gratis verspreide heruitgave van Isaac Asimovs Ik, robot waar ik van onder de indruk was.
‘Dit is geen verhaal om verder te vertellen,’ staat er aan het einde van Beminde, het boek van Toni Morrison dat ik zo vaak herlees dat ik mijzelf plechtig voorneem naam en titel in 2018 niet meer in columns te noemen –
Zoals gewoonlijk is het lezen van Karl Ove Knausgård een knus huiselijk avontuur. Waar hij in Mijn strijd minutieus verhaalt over het verloop van zijn leven, vertelt hij in De vier seizoenen wat hij in zijn directe omgeving om zich heen ziet, kleine dingen met een hoog herkenbaarheidsgehalte.
De mens als deurbel
De donkere dagen voor kerst zijn nooit meer hetzelfde sinds De avonden van Simon van het Reve. Geen knus knappend haardvuur, engelenhaar en dampende chocolademelk, maar waterkou, potkachel, haaruitval en appel-bessen wijn.
We schrijven 1877: de jonge soldaat Gaspar is op zomerverlof en brengt zijn dagen door in de fictieve stad Mestopes. Hij ontmoet Lyssa, de vrouw van krantenmagnaat Viktor, en valt volledig voor haar.
Waarde lezer, nu de sneeuw gesmolten is, de rivieren zich sinds lang weer overtroffen hebben in het buiten hun oevers treden en het bijna kerstmis is, neemt mijn hang naar Russische literatuur de overhand.
Recensie door Adri Altink
De wonderlijkste geschiedenis in de debuutbundel van Kerim Göçmen is het titelverhaal. De verteller daarin noemt zichzelf ‘bij gebrek aan een betere benaming een kwelgeest’. Hij is dat geworden na een ‘fatale gebeurtenis’ die hem als baby trof.