Atman is een begrip uit het hindoeïsme dat zoiets betekent als het zelf, of de diepere, hele essentie van het bewustzijn. Vanuit dat diepe zelf verdwijnen verschillen tussen mensen. Iedereen heeft wel een eigen vorm, maar heeft dezelfde essentie. Het betekent overigens niet alleen ziel of zelf, maar ook adem, en is dan ook etymologisch verwant met dat woord.
In het boek Atman van de Surinaams-Nederlandse schrijver Leo Henri Ferrier is het fenomeen een manier om naar het multi-etnische Suriname te kijken

Eerst is er alleen geluid. Een zacht ritselen, ritmisch, als het omslaan van een bladzijde, en dat is het ook. Dan hoor je iemand ademen, zwaar ademen, dat zich voegt bij het ritmisch ritselen. Dan is er beeld. Een man met een grijze baard, grijze haren, een amberkleurige bril halverwege zijn neus. Hij zit achter zijn werktafel te bladeren door een bundel. Het is Koenraad Goudeseune. Hij zegt ‘Ja’, en leest voor uit de bundel. ‘Ik was de leerling van een schilder, ik mocht met [onverstaanbaar]  pigmenten mengen / Iedere morgen sloeg mijn vader mij uit bed.’ terwijl hij leest, kijken we naar beelden van het Vlaamse platteland.